W dniu 21 września 2005 roku weszła w życie ustawa z dnia 7 lipca 2005 roku o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych (Dz. U. Nr 169, poz. 1415 z późn. zm.).
Na mocy tej ustawy ofiary przestępstw umyślnych popełnionych z użyciem przemocy, które doznały naruszeń narządu ciała lub rozstroju zdrowia określonych w art. 156 § 1 i art. 157 § 1 kodeksu karnego, a także osoby najbliższe ofiar, które na skutek tych przestępstw poniosły śmierć, mogą wystąpić z wnioskiem o przyznanie kompensaty (świadczenia pieniężnego) od Skarbu Państwa.
Świadczenie to przysługuje w kwocie nie przekraczającej 12 000 zł pokrywającej wyłącznie:
- utracone zarobki lub inne środki utrzymania,
- koszty leczenia,
- koszty pogrzebu.
Przyznawane jest ono jedynie wówczas i tylko w takiej wysokości, w jakiej osoba uprawniona nie może uzyskać pokrycia wyżej wymienionych kosztów od sprawcy przestępstwa, z tytułu ubezpieczenia, ze środków pomocy społecznej bądź też innego źródła, niezależnie od tego, czy sprawca lub sprawcy przestępstwa zostali wykryci, oskarżeni lub skazani.
Kompensatę przyznaje się gdy:
- wszczęto postępowanie karne,
-
odmówiono jego wszczęcia na podstawie:
- art. 17 § 1 pkt 4 kpk – wobec stwierdzenia, iż sprawca nie podlega karze,
- art. 17 § 1 pkt 5 – wobec faktu, iż oskarżony zmarł,
- art. 17 § 1 pkt 8 kpk – wobec stwierdzenia, że sprawca nie podlega orzecznictwu polskich sądów karnych,
- art. 17 § 1 pkt 10 kpk – wobec braku wymaganego zezwolenia na ściganie lub wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej,
- art. 17 § 1 pkt 11 kpk – wobec uznania, że zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie.
Wniosek o kompensatę składa się do Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego, w okręgu którego popełniono przestępstwo, w terminie 2 lat od dnia popełnienia przestępstwa pod rygorem wygaśnięcia prawa do żądania kompensaty.
Prokurator Okręgowy udostępnia wzór formularza wniosku o przyznanie kompensaty oraz udziela na żądanie osoby uprawnionej ogólnej pomocy i informacji co do sposobu wypełnienia wniosku.
Zainteresowane osoby powinny zgłaszać się w siedzibie Prokuratury Okręgowej w Tarnobrzegu przy ul. Sienkiewicza 27.
Przepisy ustawy o przyznaniu kompensaty mają zastosowanie do przestępstw popełnionych od dnia wejścia w życie ustawy, a więc od dnia 20 września 2005 roku.
W wypadku natomiast, gdy przestępstwo umyślne z użyciem przemocy na szkodę osoby mającej stałe miejsce zamieszkania w Polsce, popełnione zostało w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Prokurator Okręgowy w Tarnobrzegu udziela niezbędnych informacji w zakresie możliwości i warunków ubiegania się o świadczenie pieniężne w tych państwach oraz udostępnia odpowiedni wzór formularza wniosku, a także udziela na żądanie osoby ubiegającej się o kompensatę ogólnej pomocy i informacji co do sposobu wypełnienia wniosku.
Osoba, której przyznano kompensatę jest obowiązana zwrócić ją organowi orzekającemu, który wydał orzeczenie o przyznaniu kompensaty, jeżeli umorzono postępowanie karne z przyczyn przewidzianych w art. 17 § 1 pkt 1, 2, 3, 7 i 9 kodeksu postępowania karnego, to jest:
- czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia,
- czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa,
- społeczna szkodliwość czynu jest znikoma,
- postępowanie karne co do tego samego czynu, tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy się,
- brak skargi uprawnionego oskarżyciela,
bądź wydano wyrok uniewinniający z przyczyn przewidzianych w art. 17 § 1 pkt 1 i 2 kodeksu postępowania karnego, to jest:
- czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia,
- czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa.
Jeżeli osoba uprawniona, której przyznano kompensatę nie zwróci jej w terminie 30 dni od otrzymania zawiadomienia o umorzeniu postępowania lub wyroku uniewinniającego Skarbowi Państwa przysługuje w stosunku do niej roszczenie o zwrot kompensaty.
W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 21 września 2005 roku o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości pod adresem http://www.ms.gov.pl została zamieszona informacja o kompensacie wraz z formularzem wniosku o jej przyznanie.
Ustawa z dnia 7 lipca 2005 roku o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych (Dz. U. Nr 169, poz. 1415).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 września 2005 roku w sprawie wniosku o przyznanie kompensaty (Dz. U. Nr 177, poz. 1476).
Formularz wniosku o przyznanie kompensaty
źródło: http://tarnobrzeg.so.gov.pl/content/kompensata-dla-ofiar